Doanh nghiệp 3 năm chờ đợi… trong im lặng

Ngày 2-12, trao đổi với Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Cư cho biết sau khi khảo sát và gửi báo giá di dời trị giá 2,5 tỷ đồng, doanh nghiệp của ông không nhận được bất kỳ phản hồi chính thức nào từ phía chính quyền TP Huế.

"Chúng tôi hoàn toàn đủ khả năng di dời công trình đến vị trí mới một cách an toàn. Ba năm qua, tôi chỉ chờ câu trả lời để triển khai, nhưng TP Huế vẫn không phản hồi"- ông Cư chia sẻ.

Theo "thần đèn", đây không phải là trường hợp khó nhất mà ông từng thực hiện. Công trình cũng không có quy mô quá lớn và hoàn toàn có thể xử lý bằng kỹ thuật nâng - dịch chuyển chuyên dụng mà doanh nghiệp ông đã thực hiện thành công nhiều năm qua.

Tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 11-2025, ông Trần Hữu Thùy Giang - Phó Chủ tịch UBND TP Huế lần đầu đưa ra lý giải về sự chậm trễ. Theo ông Giang, cơ quan chuyên môn nhận thấy nhiều hạng mục của biệt thự đã xuống cấp nghiêm trọng, sức chịu lực giảm mạnh. Việc di dời một công trình có tuổi đời hơn 100 năm như vậy tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là khả năng sập, nứt, gãy lún trong quá trình nâng và kéo dịch chuyển. "Việc di dời phải được tính toán kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn cho công trình và khu vực xung quanh"- ông Giang khẳng định.

Bên cạnh đó, địa phương cũng đang cân nhắc phương án giữ nguyên biệt thự tại vị trí cũ, tích hợp vào tổ hợp khách sạn - thương mại - dịch vụ dự kiến hình thành trong tương lai. Nghĩa là phương án di dời có thể chưa phải lựa chọn cuối cùng.

Công trình hơn 100 tuổi đang bị bỏ hoang, xuống cấp

Biệt thự 26 Lê Lợi nguyên là trụ sở Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên - Huế. Với kiến trúc Pháp đầu thế kỷ XX, đây từng là không gian sinh hoạt văn hóa quen thuộc của nhiều văn - nghệ sĩ sau năm 1975.

Điều đáng nói, công trình không nằm trong danh sách 27 công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu được UBND tỉnh công bố năm 2018 để bảo tồn, tôn tạo. Vì thế, nó không được hưởng các cơ chế bảo vệ đặc thù như nhiều công trình Pháp khác tại Huế.

Kể từ khi cơ quan văn nghệ dời đi, biệt thự bị bỏ trống, xuống cấp nhanh chóng: mái ngói hư hỏng, tường loang lổ, kết cấu bị mối mọt, khuôn viên cỏ dại mọc um tùm. Việc chậm trễ xử lý khiến công trình đứng trước nguy cơ hư hỏng khó phục hồi.

Năm 2022, UBND TP Huế (khi còn thuộc tỉnh Thừa Thiên- Huế) đã đề xuất phương án di dời biệt thự sang khu đất trống bên bờ sông Hương, đối diện vị trí hiện tại. Phần đất số 26 Lê Lợi sẽ được sử dụng cho mục đích thương mại - dịch vụ.

Khi ấy, ông Nguyễn Văn Cư nhiều lần từ TP HCM ra Huế để khảo sát, đo đạc và lập phương án kỹ thuật chi tiết. Người dân Huế cũng kỳ vọng công trình sẽ được "giải cứu", đồng thời không bị phá bỏ để nhường đất vàng cho dự án.

Thế nhưng sau một loạt động thái ban đầu khá khẩn trương, mọi việc bất ngờ dừng lại. Từ đó đến nay, không có văn bản chính thức nào chốt phương án di dời hay giữ lại.

Trong khi chính quyền cân nhắc nhiều phương án, công trình vẫn tiếp tục xuống cấp theo thời gian. Nếu không có quyết định sớm, nguy cơ mất trắng một kiến trúc Pháp hơn 100 năm tuổi là hoàn toàn có thể xảy ra.

"Thần đèn" Nguyễn Văn Cư vẫn chờ câu trả lời. Người dân Huế cũng chờ một hướng xử lý rõ ràng: hoặc bảo tồn - hoặc di dời - hoặc tái thiết. Bởi hiện trạng bỏ hoang kéo dài không chỉ gây lãng phí mà còn làm mất mỹ quan dải đô thị hai bên bờ sông Hương.

Hầu Tỷ